Skip to content

Hybride werken met neurodivergente breinen

Maandag! Just another week in the attic. Nou ja, ‘zolder’ is een belediging voor mijn prachtige lichte werkruimte. Mijn plek, helemaal voor mezelf. Ideaal. Ik ben een happy thuiswerker. Geen drukke treinen, geen oeverloos kletsende collega’s en geen lawaai. Terug naar kantoor? Nee, alsjeblieft zeg! Laat mij gewoon lekker werken. Ik krijg meer gedaan, lek minder energie en wandel meer dan ooit.

Hiermee ben ik in de minderheid. Maar niet de afgelopen weken, waarin ik veel neurodivergenten spreek die floreren door minder prikkels, minder oppervlakkigheden en meer vrijheid. Een verademing om zoveel tijd met deze breinen te kunnen doorbrengen. Fijn en leerzaam. Neurodivergente mensen hebben een anders ‘bedraad’ brein, denk aan AD(H)D-ers, dyslecten, autisten, bipolairen, hoogbegaafden. Toch al snel 20% van de bevolking, en vaak zeer getalenteerd: creativiteit, patroonherkenning, hyperfocus, energie, ondernemerschap, innovatie. Eén ding hebben ze gemeen: ze hebben moeite om te overleven in de kantoorjungle en kunnen zich alleen met veel energieverlies schikken in ‘normale’ werkpatronen. Overprikkeling komt veel voor, met verhoogde kans op uitval.

Nu we langzaamaan toewerken naar een nieuw normaal met een hybride manier van werken, is dat een uitgelezen kans om de werkomgeving op maat te maken voor de mensen met dat andere brein, en dus ook andere behoeften. Wat vertellen neurodivergenten mij als het ik het heb over hybride werken? Laten we eens luisteren:

 “Thuis hoef ik me aan niemand aan te passen, zo fijn! Ik wil wel eens per twee weken naar kantoor, voor de verbinding. Meer heb ik niet nodig, mijn sociale wereld is groot genoeg. Maar dat is niet voor iedere collega met autisme zo. Als je wereld klein is, heb je toch meer behoefte aan gezelschap.”

  ****** 

“De vrijheid en de flexibiliteit die ik heb ervaren in de lockdown was ontzettend prettig. Er was wel meer schriftelijke communicatie door het ontbreken van live contact, dat was een minpunt voor mij als dyslect. Maar de hele standaard manier van werken op kantoor deed mijn creativiteit geweld aan. Daar ben ik me nu nog meer bewust van. Terug naar hoe het was? Nee. Ik zie voor mezelf veel kansen met hybride werken.”

******

“Heerlijk om sneller te kunnen schakelen door de nu toch wat meer gangbare ad hoc video-oproepen. Lekker efficiënt voor mij als ADD’er! Ik weet eigenlijk niet hoe dat voor anderen is. Ik kan me voorstellen dat dat onwenselijk is voor mensen die gedijen bij voorspelbaarheid.”

******

“Mijn dyslectische brein kan prima meerdere dingen tegelijk doen en makkelijk improviseren. Eigenlijk helpt het thuiswerken mijn enthousiasme te kanaliseren. Daardoor kan ik mijn brein effectiever (en met meer werkgeluk voor mij) inzetten. Ondanks twee kleine kindjes, heeft werk en privé bij mij nog nooit zo in balans gevoeld.”

******

“Ik werk zoals ik denk: op meer sporen en niveaus tegelijk, in plaats van lineair en sequentieel (herkenbaar voor hoogbegaafden). Ik heb altijd letterlijk en figuurlijk veel “tabjes” openstaan. Thuis heb ik daarvoor de perfecte werkplek met ultiem overzicht op meerdere schermen, devices en media naast elkaar. Heerlijk simultaan! Op kantoor is het met één scherm al behelpen, laat staan als ik alleen mijn laptop heb. Alsof je continu memory speelt en maar één kaartje tegelijk mag omdraaien. Niet te doen!

******

“Thuiswerken heeft me zoveel rust gegeven met mijn autisme, gelukkig heb ik zelf de discipline om de mate van structuur aan te brengen die ik nodig heb. Dat is wel belangrijk. Dat kan voor anderen een uitdaging zijn. Dan kunnen duidelijke begin- en eindtijden en een routine om af te schakelen rust geven”.

******

Het hybride werken zou voor mij best wel goed kunnen werken, met de meetings allemaal thuis en de zelfstandige klussen op kantoor, mits er wel meer ongepland sociaal contact op de werkvloer komt, daar heb ik wel behoefte aan en dat laatste loop ik vooral tegenaan in deze periode. Als je hierover het gesprek aangaat, dan geven mensen standaard de tip: ‘dan plan je gewoon met iemand wat in?’, maar plannen is juist waar ADHD’ers meestal niet zo goed in zijn.”

******

Als (zeer) hoogsensitief persoon vind ik het thuiswerken een verademing! Ik heb invloed op mijn omgeving qua temperatuur, licht, lucht, geur, beeld, geluid en tactiele gewaarwordingen, zodat ik minder snel overprikkeld raak en veel beter kan functioneren. Ook kan ik thuis eten en drinken wanneer ik wil, afgestemd op mijn allergieën/ intoleranties. Het is heel fijn om daarnaast afwisselend gehoor te kunnen geven aan mijn behoefte aan (inter-)activiteit of juist rust en afzondering.De reis per openbaar vervoer, met een extra dosis prikkels, indrukken en emoties van anderen, mis ik niet. Ik maak liever een wandeling.

******

“Daar waar de maatregelen rondom de pandemie, met name de lockdowns, voor veel mensen een doorn in het oog waren, waren ze voor mij écht heel fijn. Mijn wereld werd letterlijk klein en ik hoefde aan niemand uit te leggen of te verantwoorden waarom dit zo was. Na 2,5 jaar leven in zo’n wereld is het nóg moeilijker om mezelf weer met PTSS in de ‘normaal norm’ te wurmen. Hybride werken draagt in ieder geval zeker bij, maar het jammere is dat er stiekem een verplicht component in sluipt om toch naar kantoor te komen. We hebben 2,5 jaar laten zien dat we volledig remote, in meerdere opzichten, super succesvol kunnen zijn – het is zonde als we dat vergeten!”

Telecomaanbieder O2 (18.000 medewerkers) deed in 2021 een onderzoek onder hun neurodivergente medewerkers met betrekking tot hybride werken. Hieruit bleek dat 81% van deze doelgroep vond dat hun werkgever hen meer support zou mogen bieden. Een derde gaf aan dat de lockdown meer focus gaf. Focus en bewustwording zal vast ook ook gelden voor de neurotypische populatie overigens, maar daar zegt het onderzoek niets over.

Ik zou verwachten dat juist tweederde meer focus ervaart. Minder prikkels, meer flexibiliteit. En dat klopt op zich ook. De uitdaging zit in de online meetings die voor bijna de helft van de neurodivergente populatie zorgt voor mínder focus en voor de zogeheten ‘Zoom’ fatigue. We weten inmiddels dat de hele dag het online moeten ‘lezen’ van collega’s meer energie kost dan in een fysieke setting. Het beperken van online meetings is dan ook iets waar iedere medewerker baat bij zal hebben. Ouderwets bellen of gewoon minder overleg (ja dat kan!) neemt het grootste pijnpunt bij thuiswerken weg. De pandemie heeft helaas weinig effect gehad op de vergadercultuur. Een gemiste kans.

Iedereen is anders. De neurodivergente populatie kun je ook niet over één kam scheren. De hybride ervaringen van deze mensen brengen volgens Dentons wel de uitdagingen aan het licht die voor iedereen kunnen gelden. We hebben een once in a lifetime opportunity om het anders te doen en van het individu uit te gaan. Bij elke standaard maatregel heeft iemand baat of pech. Laat het een kans zijn om dit bespreekbaar te maken. De crux zal zijn om te bepalen hoe ‘safe spaces’ kunnen worden gecreëerd voor mensen die behoefte hebben aan routine, stilteruimtes en de zekerheid van waar ze zullen zitten, naast de behoeften van degenen die gedijen in het gezelschap van andere mensen.

Over het algemeen kun je wel stellen dat veel mensen het fijn vinden meer controle te hebben over hun dag door hun thuiswerkplek aan te passen op een manier die past bij de wijze waarop hun hersenen informatie verwerken. Voor degenen die zeer gevoelig zijn voor zintuiglijke informatie, kan dit de vorm aannemen van een rustige, overzichtelijke omgeving met weinig afleiding. Anderen werken misschien beter met een ogenschijnlijk rommelig bureau en achtergrondgeluiden, omringd door het comfort van thuis. Minder kantoortijd betekent ook minder afstemmen op anderen en minder een beroep hoeven doen op begrip van anderen. Thuis zullen er met name mensen zijn die vertrouwd zijn met de behoeften van neurodivergenten.

Natuurlijk kan de neurodivergente medewerker er zelf mee aan de slag:

1 Bouw waar kan routine in

De constante verandering in thuiswerken en vervolgens doordeweeks naar kantoor reizen kan voor neurodivergenten moeilijk zijn door het gebrek aan structuur. Dan is voorbereiding essentieel, zoals het plannen van vaste dagdelen op kantoor en het inplannen van reistijd en ontspanning tussendoor. Het kan helpen om vaste structuren aan te brengen in slaap- en eettijden. Dat geeft rust.

2 Bereid je (werk)omgeving voor

Als je weer naar kantoor gaat en gevoelig voor prikkels bent, kan achtergrondgeluid na lang thuiswerken extra belastend zijn. Vraag om een rustige werkplek met weinig of geen afleiding of draag een hoofdtelefoon met ruisonderdrukking. Zo kun je de omgeving ‘uit’ zetten als je je wilt concentreren.

3 Organiseer jezelf!

Misschien floreer je al met checklists en takenlijsten. In een minder voorspelbare werkweek kan het extra nuttig zijn, omdat ze kunnen helpen bij grip op je agenda en als herinnering aan taken en afspraken. Bereid je voor op de werkdag zoals je kleding klaarleggen (wat doe je ook alweer aan naar kantoor?), lunch maken of je inlezen voor belangrijke vergaderingen.

4 Afleiding elimineren

Kantoor werkplekken kunnen meer onderbrekingen tijdens het werken opleveren dan thuis. Je zult je dagen nu meer rondom het type werk dan tijd moeten organiseren. Plan van tevoren het soort werk dat geschikter is om thuis te doen (lezen, presentaties maken) en het soort werk dat beter geschikt is om op kantoor te doen (brainstormen, een kickoff).

5 Maak/hou mentale gezondheid bespreekbaar

Neurodivergenten hebben een verhoogd risico op mentale klachten als depressie en angst. Terugkeer naar kantoor kan deze klachten triggeren of verergeren. Bespreek je eventuele zorgen met je leidinggevende bij terugkeer naar kantoor. Ongetwijfeld wordt er hulp geboden bij het ontwikkelen van copingstrategieën om om te gaan met de nieuwe situatie. Om zowel op kantoor als thuis te kunnen afschakelen en te ontspannen.

Maar dan leggen we de bal weer bij de medewerker. Managers zouden het initiatief moeten nemen om ‘terug naar kantoor’ gesprekken te voeren. Om behoeftes in werkomgeving, werkwijze en communicatie mogelijk te maken, om eventuele zorgen te bespreken die medewerkers kunnen helpen zich voor te bereiden op een hybride werkpatroon. Het belangrijkste daarbij: accepteer dat andere breinen anders werken en duw ze niet in de modus die voor ‘iedereen’ zou moeten gelden. Prima als je flexibele werkplekken in grote kantoortuinen hebt, maar accepteer dat iemand met ASS daar niet in gedijt en geef deze een eigen werkplek en veel ruimte om thuis te werken. Snap dat een ADHD-er niks heeft met procedurele vergaderingen, of zoals we ze nu noemen: sprint planning in het kader van agile werken. Geef deze een uitdagende klus waarin de ADHD-er alle energie en creativiteit kwijt kan en laat deze met iemand samenwerken die niet leegloopt op afstemmingsoverleggen.

De neurodivergente populatie past zich eigenlijk altíjd al aan. Laten we dat nu eens omdraaien. Alleen dan gaat het ons lukken om ieders talenten optimaal in te zetten.

Bronnen:

Hybrid working – what about neurodiversity?

https://news.o2.co.uk/press-release/employers-urged-to-provide-support-for-neurodiverse-colleagues/

https://www.dentons.com/en/insights/newsletters/2021/may/27/uk-employment-law-roundup/uk-people-reward-and-mobility-newsletter-may-2021/neurodiversity-in-the-remote-working-era

https://www.hrzone.com/perform/people/better-supporting-neurodiverse-employees-with-remote-working?amp

Towards Accessible Remote Work: Understanding Work-from-Home Practices of Neurodivergent Professionals (microsoft.com)

Why remote working could actually help fix some diversity problems | WIRED UK

Remote working spotlights neurodiversity challenges | Digiday

Neurodiverse Employees May Need Accommodations for Remote Work (shrm.org)

Supporting Neurodiversity In The Workplace – Everymind At Work

Wil jij graag graag een adviesgesprek?

Vul je telefoonnummer in en je wordt binnen 24 uur teruggebeld.

    Back To Top